skip naar content skip naar hoofdnavigatie spring naar service navigatie
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Lisette Kuijper
Lisette Kuijper Bhic
Menu
sluit
Hulp nodig?

Chat is online op maandag t/m vrijdag van 10.00 - 16.00 uur en van 19.00 - 22.00 uur.

Op dit moment zijn we offline. Je kunt je vraag stellen via e-mail of WhatsApp: 06-12887717 (alleen berichtjes)

Meer informatie over de chat-service? Klik hier

Online op dit moment

Stel je vraag

Lisette Kuijper
Lisette Kuijper Bhic

De scheepswerf van Bram Boer

Hans Jordans
vertelde op 24 augustus 2020
bijgewerkt op 11 januari 2022
In een met open water verbonden stad als Bergen op Zoom - met veel vaarverkeer en vissers - kon een goede scheepstimmerman niet ontbreken. Iemand zoals Bram Boer, de kracht achter de laatste scheepsreparatiewerf.

Een scheepstimmerwerf was mogelijk in 1698 al aanwezig, toen op het hoornwerk Beckaff de eerste bouwselen in opdracht van Kornelis Ros voor een scheepswerf werden toegelaten. Er is toch al sprake van dat ene Pieter van Outheusden daar een 'canthellinghe' zou hebben.


 Kadasterkaart KG 673 locatie van de werf (detail)


Arij Boer komt op 16 juni 1885 als scheepstimmerman naar Bergen op Zoom en zijn zoon Adriaan en kleinzoon Bram komen in hetzelfde vak terecht.

Spiritusfabriek

Op het hoornwerk Beckaff zit de scheepswerf van Engel Ros. Als Engel (kleinzoon van Kornelis Ros) rond 1898 te horen krijgt van het college van B en W dat de gepachte grond verkocht wordt aan de ZNSF ( de Zuid Nederlandse Spiritusfabriek) wijkt hij uit naar de dijk, die grenst aan de Theodoruspolder. In 1905 verkoopt hij zijn werf en materialen aan Adriaan Boer, zoon van Arij Boer.


de stoomsmederij en lierenfabriek aan de Nz Haven

Deze Adriaan Boer, eigenaar van een stoomsmederij en lierenfabriek aan de haven in de stad, verzoekt in 1918 aan de gemeente het stuk grond te mogen pachten tussen de uitmonding van de moervaart de Zoom en de uitlaat van de Theodoruspolder.

Hij wil hier een scheeps-reparatiewerf oprichten, die zeer duidelijk gericht is op de visserij. De gemeente staat hem  de erfpacht van dertig jaar  toe op die grond , maar stelt als voorwaarde dat de grond binnen drie maanden ter beschikking van de gemeente moet komen, wanneer zij daarom verzoekt. Overigens werd na de reguliere erfpacht-termijn in 1948 de overeenkomst over gezet in een huurcontract met dezelfde voorwaarde.


De werf met de BZ20 (M de Haas) en de BZ 31 (van C J van Dort.) Rechts de heren Bram Boer (L) en v Dixhoorn (R) 

Adriaan Boer repareerde er vissersschepen en maakte zelf nog roeiboten, daarbij geholpen door zoon Abraham, roepnaam Bram. Deze nam de leiding in het bedrijf rond 1925. Het vakmanschap van beide heren Boer was onovertroffen.

In 1938 kwam de watersportvereniging de Schelde bij hen aan met het voorstel om een steiger te bouwen voor de aanleg van de boten van de vereniging.


De oude uitmonding van de Zoom, privéarchief W, Jordans 1960


Dat was de basis van de geboorte van een jachthaven, want doordat de visserij in Bergen op Zoom sterk terugliep kon de blik op hand- en spandiensten voor de watersport worden gericht. Onder leiding van Bram Boer en Cas Vriens werd een eerste steiger gerealiseerd voor de vereniging. Deze werd gemaakt van oude telefoonpalen uit Tholen. Vader Adriaan overleed in 1944. Een volledige steiger werd door de  oorlogsproblematiek pas in 1949 gerealiseerd, want in de oorlogsjaren was het verboden op de werf te komen. Ook was toen de watersportvereniging officieel verboden.

Moervaart

Een groot nadeel van de jachthaven was de aanslibbing doordat de Bergse haven een getijde haven was en er alleen werd gespoeld als moervaart de Zoom werd gespuid. De werf was tevens vele malen het eindpunt van de jaarlijks gehouden 1200 meter zwemwedstrijd, die door de zwemvereniging Juliana (later zwem en polovereniging De Krabben) werd georganiseerd. Die wedstrijd startte aan de Kop van ’t Oofd bij de oude Waterschans.

Definitief einde van deze jachthaven en dus de werf van Bram Boer was de opening van de nieuwe Theodorus - haven in 1964, waardoor de werf afgesneden werd van het water. Daaruit volgde de opzegging van de huur van de huidige werf. Op 1 januari 1965 verdween weer een stuk ambachtelijke historie.


Bovenstaande schilderij is gemaakt door de bekende Bergse tekenaar / schilder Jef Hout en geeft een indruk van de werf en jachthaven van Bram Boer

Lees ook

Tekening van de scheepswerf van Bram Boer

Reacties (4)

Tanno Verburg zei op 11 november 2023 om 19:34
Ik ben bezig met het maken van een - hobby - video over werven en werfjes in het Deltagebied. Ik maak daarin een virtuele tocht langs die werven en werfjes. Zie - voor hoe dat er uit zou kunnen zien - bijgaande link naar deel 1 van twee video's die ik al heb gemaakt over werven en werfjes langs de voormalige Zuiderzee.
https://youtu.be/tVhXW7mI2Q8
Ik maak dus gebruik van veel oude foto's, prenten en kaarten. In de video over het Deltagebied wil ik graag gebruik maken van wat beelden uit het verhaal over de scheepswerf van Bram Boer. Mag dat? Ik vermeld de bron op de foto's en in de eindverantwoording en ik stuur een link naar de video naar jullie.
Vriendelijke groet, Tanno Verburg
Piet Bruijns zei op 13 november 2023 om 19:25
Heel interessante viodeoserie over zeilen en verscheidene scheepswerven aan de Zuiderzee, Tanno.
Voor de werf van Bram Boer zul je heel wat asfalt weg moeten halen.
Alleen wat foto’s en mijn tekeningen herinneren nog aan de schilderachtige plek. Wat mij betreft mag je mijn tekeningen best gebruiken. In het artikel over waterpioniers staat ook een tekening van de voornoemde werf, evenals de link hierboven.
Wist je trouwens dat ook op Tholen nog een scheepswerf gevestigd is. Hier kwamen vroeger de bekende hoogaarsen vandaan, die voor de weerviiserij gebruikt werden. De werf bestaat nog en heet M. van Duivendijk.
Succes met de reportage
Met vriendelijke groet
Piet Bruijns
Tanno Verburg zei op 13 november 2023 om 19:44
Ha Piet,

Heel erg bedankt. De werf van Duivendijk op Tholen heb ik al eens bezocht met mijn zeilboot en die komt er natuurlijk in. Leuk dat je de relatie met de weervisserij legt want dat wilde ik ook doen. Vanaf mijn zeilboot heb ik nl beelden gemaakt van die weren en die komen ook in de video. Viendelijke groet, Tanno Verburg
Hans Jordans zei op 14 november 2023 om 21:59
Beste Tanno....de fotoos hier gebruikt en het verhaal mag je wat mij betreft wel gebruiken. De fotoos zijn in mijn bezit en ik heb zelfs wat variaties daarop vnl van de werf zelf. Succes ermee

Reageer op dit verhaal

Heb je al een account? Log in met je gegevens.

Heb je nog geen account? Plaats zonder inloggen, of Registreer een account

Help spam voorkomen en los de volgende som op:
Geef mij een andere som.