Het is groot feest als de goedheiligman ons land bezoekt in december. Maar hoe was dat in de jaren dertig en veertig van de vorige eeuw? Economische malaise en een verschrikkelijke oorlog hielden Europa in zijn greep. Een kijkje in de Brabantse kranten van toen laat zien hoe Sinterklaas deze tijd is doorgekomen.
Het is altijd een groot feest als de goedheiligman ons land weer bezoekt in december. Maar is hij ook in de jaren dertig en veertig van de vorige eeuw in Nederland geweest? Een tijd van grote onzekerheid en verschrikkelijke omstandigheden voor velen. Toch heeft Sinterklaas vóór, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog Nederland bezocht. Maar hoe heeft deze vrolijke traditie dan plaatsgevonden tussen al dat verdriet en verderf? Een kijkje in de Brabantse kranten van die tijd laat zien hoe Sinterklaas de oorlog heeft ‘overleefd’.
De politieke opmars van Hitler begon al in de jaren dertig en bleef ook in Nederland niet onopgemerkt. De Echo -een krant in Cuijk en omstreken indertijd- refereerde al in 1932 aan deze opmars in de vorm van sinterklaasliedjes. Op een aangepaste tekst van ‘’zie de maan..’’ werd er op ludieke wijze ingegaan op de actualiteiten. De dichterlijke vrijheid geeft een duidelijk statement af. Als een klaagzang werd de opkomst van Hitler met argusogen aangezien.
In 1938 heeft De Echo weer een zelfde soort sinterklaaslied waarbij wordt geschreven over de Britse premier Neville Chamberlain die dat jaar een akkoord sloot met Hitler. Een akkoord dat door velen als redmiddel werd gezien om een tweede wereldoorlog te voorkomen. Verder wordt er ook ingegaan op de burgeroorlog in Spanje. Het land waar dictator Franco indertijd de scepter zwaaide. Men hoopte op een spoedig vrêe.
Naoorlogs Nederland
Tijdens de bezetting van Nederland heeft Sinterklaas met uitzondering van 1944, elk jaar in december een bezoek gebracht. Na de bevrijding was het leven in Nederland de eerste jaren ook nog zeer ontregeld. Het land lag in puin en de schaarste van producten was er in ‘overvloed’. Het was voor Sinterklaas dus lastig om te strooien met snoepgoed en presentjes.
In 1947 werd er daarom in de Udensche Courant een dringende oproep gedaan aan alle kinderen. Vanwege de benarde situatie wordt er gevraagd toch echt tevreden te zijn met hetgeen zij krijgen. Er was weinig geld in omloop en de prijzen waren hoog.
Het Boxmeers Weekblad heeft namens de goedheiligman gelukkig ook goed nieuws: ‘’Ter gelegenheid van het traditioneel vaderlandsche St. Nicolaasfeest zal voor groot en klein 100 gram suiker extra beschikbaar worden gesteld.’’
De wekelijkse bonaanwijzing was voor velen het eerste dat werd gelezen bij het openslaan van de krant. 100 gram suiker extra was daarom een hele mooie bijkomstigheid. Al was het zeer sober, de aloude sinterklaastraditie kon doorgaan.
In die periode vierden wij Sinterklaas à la Toon Hermans zijn bevindingen. Een tafel met een antiek tafelkleed en 's morgens als we wakker werden snelden we naar beneden om al die verrassingen te bekijken zoals suikerbeestjes, potlood, pen, gum, schriftjes, handschoenen, das, leesboekjes, zelfs 'n keer een Bosatlas want we zaten met vier jongens op de lagere school.....wat zijn de tijden veranderd!!!
dertig en veertig van de vorige eeuw in Nederland geweest? Een tijd van grote onzekerheid en verschrikkelijke omstandigheden voor velen. Toch heeft Sinterklaas vóór, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog Nederland bezocht. Maar hoe heeft deze vrolijke traditie dan plaatsgevonden tussen al dat verdriet en verderf? Een kijkje in de Brabantse kranten van die tijd laat zien hoe Sinterklaas de oorlog heeft ‘overleefd’.
